روحانی: هنرمتد ارزشی و غیر ارزشی نداریم؛ به جنتی افتخار می‌کنیم
رئیس جمهور در بخشی از سخنانش در مراسمی با هنرمندان در دی ماه 92، رویکرد کلان دولت جدید درباره نوع نگاه به دولت را به نمایش گذاشت و گفت: «هر هنرمندی می‌خواهد به معنای جهان و عمق جهان برسد، اگر بگوییم هنر مرده را زنده می‌کند سخن به گزاف نگفته‌ایم. پس تقسیم هنرمندان به هنرمندان ارزشی و غیر ارزشی بی‌معناست.»
به گزارش رجانیوز این سخنان در حالی از سوی آقای روحانی بیان شده است که در اندیشه دینی و انقلابی هیچ گاه نمی توان به تمام هنرمندان به یک دیده نگریست و بدیهی است روش و عملکرد هنرمندی که دغدغه و تلاشش در جهت تعالی ارزش های دینی و بشری است با هنرمند دیگری که به اسم هنر به دنبال ترویج اباحه گری و ابتذال در این عرصه است، تفاوت های آشکاری دارد.
در این زمینه امام خمینی (ره) در پیام معروف خود به هنرمندان در شهریور 1367 به تفاوت های دو مدل هنر اشاره کرده و می نویسند:
«تنها هنری مورد قبول قرآن است که صیقل دهنده اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله و سلم - اسلام ائمه هدی - علیهم السلام- اسلام فقرای دردمند، اسلام پابرهنگان، اسلام تازیانه خوردگان تاریخ تلخ و شرم آور محرومیت‌ها باشد. هنری زیبا و پاک است که کوبنده سرمایه‌داری مدرن و کمونیسم خون‌آشام و نابود کننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بی‌درد، و در یک کلمه " اسلام آمریکایی" باشد.»
ایشان در بخش دیگری از این پیام می فرمایند: «هنرمندان ما تنها زمانی می‌توانند بی‌دغدغه کوله بار مسوولیت و امانتشان را زمین بگذارند که مطمئن باشند مردمشان بدون اتکا به غیر، تنها و تنها در چهارچوب مکتبشان، به حیات جاویدان رسیده‌اند. و هنرمندان ما در جبهه‌های دفاع مقدسمان این گونه بودند، تا به ملا اعلا شتافتند. و برای خدا و عزت و سعادت مردمشان جنگیدند؛ و در راه پیروزی اسلام عزیز تمام مدعیان هنر بی‌درد را رسوا نمودند. خدایشان در جوار رحمت خویش محشورشان گرداند.» (جلد 21، صص 145)
با این حال مشخص نیست از چه رو آقای روحانی تقسیم هنرمدان به ارزشی و غیر ارزشی را اقدامی بی معنا دانسته و با بیان این مساله در جمع هنرمندان به دنبال چه هدفی بوده است اما آنچه مشخص است، نادرست و خطرناک بودن این مدل نگاه به هنر است که در عمل منجر به ترویج اباحه گری و ابتذال به اسم هنر خواهد شد.
اما سخنان آقای روحانی در جمع هنرمندان بخش مهم دیگری نیز داشت، آنجایی که وی با اشاره به تعطیل شدن ارکستر سمفونی موسیقی ملی و تلاش دولت برای احیای آن، با ادبیاتی تهدید آمیز و تحقیر گونه نسبت به مجلس شورای اسلامی گفت: «اگرچه ممکن است وزیر باز هم کارت زرد بگیرد. این دولت به تمام تعهداتی که در دوران انتخابات داده است عمل خواهد کرد. کارت زرد برای این دولت نگرانی نیست. ما به امثال آقای جنتی‌ها بعنوان مدافع آزادی افتخار می‌کنیم.»
ادبیات رییس جمهور و جبههگیری در قبال کارت زرد روزهای گذشته نمایندگان مجلس به وزیر ارشاد به خاطر بی توجهی به ترویج اباحه گری در عرصه فرهنگ و سیاست های لیبرالی، و تاکید بر اینکه «کارت زرد برای این دولت نگرانی نیست» می تواند روند تعامل قوا را مختل کرده و منجر به کشمکش های بیهوده میان قوای مقننه و مجریه شود.
از سوی دیگر باید توجه داشت که عملکرد جنجالی، پرحاشیه و غیر قابل قبول علی جنتی وزیر ارشاد دولت یازدهم طی چند ماه ابتدایی دولت به گونه ای بوده است که اکثریت نمایندگان مجلس در جلسه سوال از وزیر ارشاد نه تنها از پاسخ وی به پرسش حمید رسایی نماینده مردم تهران قانع نشدند بلکه با اخطار به وی و صدور اولین کارت زرد برای او، جنتی را یک قدم به استیضاح نزدیک کردند.
در این جلسه حمید رسایی از وزیر ارشاد پیرامون «دلیل تساهل و تسامحی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در برابر توهین به مقدسات از یک طرف و از سوی دیگر ترویج اباحه‌گری با پرداختن به موضوعات محل اختلاف و غیرضروری» سوال پرسیده بود و در ادامه با نمایش یک اسلاید مختصر از عملکرد مطبوعات و بخش های دیگر وزارت ارشاد طی ماه های گذشته، نسبت به تکرار مشی سیاست های فرهنگی مبتذل دوره اصلاحات در وزارت ارشاد هشدار داده بود. در ادامه برخی صفحات این اسلاید را مشاهده می کنید:
ترویج خالکوبی در رسانه های زرد، در سایه بی تفاوتی وزارت ارشاد
حضور همسران وزیر ارشاد و وزیر خارجه در مراسم شوی لباس یکی از کشورهای همسایه و تبدیل شدن این موضوع به تیتر اول یکی از روزنامه ها
معرفی و تبلیغ محسن نامجو خواننده فراری و هتاک به ائمه و مقدسات در صفحه نخست یکی از نشریات و بی تفاوتی وزارت ارشاد
به گفته بسیاری از کارشناسان، نمایش این اسلاید در مجلس شورای اسلامی و توضیح دقیق رفتارهای وزارت ارشاد و مطبوعات طی ماه های گذشته تاثیر بسیار زیادی در عدم اقناع نمایندگان از پاسخ های علی جنتی داشت.
از اینجا می توانید اسلاید نمایش داده شده در مجلس را به طور کامل دریافت کنید.
در همین رابطه رسایی دو متن جداگانه نیز درباره عملکرد وزارت ارشاد درباره تک خوانی زنان و اقدام ناعادلانه وزارت ارشاد در توزیع یارانه مطبوعات در میان نمایندگان پخش کرد که به ترتیب متن کامل هر دو را مشاهده می فرمایید:
متن اول:
یارانه مطبوعات همه استانها : دو و نیم میلیارد
یارانه دو نشریه استانی : یک میلیارد تومان(!)
آیا این نشانه اعتدال است که روزنامه های استانی آذری زبان، نشریات مازندران و گیلان، نشریات خوزستان، اصفهان، خراسان رضوی و شمالی و جنوبی و نشریات دیگر استان ها برای هر شش ماه، هر کدام 10 تا 20 میلیون تومان یارانه دریافت کنند و روزنامه استانی "خبر جنوب" با حداکثر تیراژ 30000 نسخه، یارانه 634میلیون تومانی دریافت کند؟!
این در حالی است که مبالغ اختصاص داده شده به اکثر نشریات در فهرست اعلام شده وزارت ارشاد بسیار ناچیز است. جدا از نحوه محاسبه کمک های اعلام شده که حتما فرمول خاصی برای خود دارد، آنچه که شائبه ها را بیشتر می کند ارتباط صاحب امتیاز این روزنامه، غلامحسین واحدی پور تبریزی و آقای حسین انتظامی، معاون محترم مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شرکت "توسعه مکتب خبر ایرانیان" است که در ذیل آگهی رسمی تاسیس این شرکت نام این دو نفر آورده می شود.
جالب تر آنکه در شناسنامه روزنامه خبر جنوب مشخصات صاحب امتیاز به صورت کامل آورده نشده است و تنها به ذکر نام حسین واحدی پور اکتفا شده در حالی که در نرم افزارهای معاونت مطبوعاتی صاحب امتیاز شرکت توسعه مکتب خبر ایرانیان ثبت شده است.
آیا مضحک نیست که روزنامه سراسری و کثیر الانتشار اطلاعات 300 میلیون، روزنامه سراسری و کثیرالانتشار کیهان 340 میلیون و در مقابل روزنامه خبر جنوب که فقط در سه استان های جنوب کشور با تیراژ 30 هزار نسخه توزیع می شود، به دلیل شراکت مدیر آن با معاون مطبوعاتی در شرکت مطبوعاتی "مکتب خبر ایرانیان" به اندازه مجموع دو روزنامه اطلاعات و کیهان یارانه بگیرد؟ این در حالی است که دیگر نشریات سه استان جنوبی کشور نیز بسیار ناچیز است.
عجیب است که آقای معاون مطبوعاتی به روزنامه زرد "خبر ورزشی" که خودش شریک و مدیر عامل شرکت صاحب امتیاز آن (مؤسسه مکتب خبر ایرانیان) است، هم در جایی دیگر 465 میلیون یعنی بیش از همه روزنامه های معتبر و کثیر الانتشار کشور یارانه داده است.
این در واقع به این معناست که آقای معاون وزیر محترم در 100 روز اول فعالیتش، از مجموع 5 میلیارد تومان یارانه مطبوعاتی کشور که حدود 5/2 میلیارد تومان آن متعلق به بیش از 800 نشریه استانی است، مبلغ 1میلیارد تومان را برای دو روزنامه استانی شرکت "مکتب خبر ایرانیان" که خودش مدیر عامل آن است، کنار گذاشته است! البته از یارانه سایر نشریات مسئولان این شرکت یعنی روزنامه سیاسی "خبر" و خبرگزاری "خبر آنلاین" هنوز اطلاعاتی به دست نیامده است.
چرا معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در برابر اعتراض رسانه ها سکوت کرده و هیچ پاسخی در این خصوص نمی دهد و موضوع را به گذر زمان و فراموشی واگذار کرده است؟
چرا وزیر محترم ارشاد هیچ برخورد اصلاحی با این رفتار تبعیض آمیز از خود نشان نمی دهد؟
متن دوم:
تک خوانی زن، تابوی 35 ساله ای که شکسته شد!
شکسته شدن تابوی 35 ساله، تیتری بود که در تاریخ 9 آبان 92 در بیش از 100 رسانه مجازی و مکتوب منتشر شد. در اکثر این رسانه ها با انتشار عکس یکی از خوانندگان زن – که در ذیل این برگه نمونه تصاویر جلسه خوانندگی آن منتشر شده – چنین آمده بود: "دیشب پس از ۳5 سال اولین بار یک بانوی ایرانی در کنسرت، آواز خواند. کنسرت "گروه ماه" با خوانندگی مهدیه محمدخانی در تالار وحدت تهران و با مجوز وزارت ارشاد اجرا شد."
البته در تمام این خبرها به موضوع حضور وزیر ارشاد در این جلسه نیز اشاره شده بود که وزارت ارشاد این بخش از خبر را همان روز تکذیب کرد. هر چند در تمام خطوط خبری، اصل برگزاری جلسه خوانندگی مهدیه محمد خانی را نتیجه سیاست های جدید علی جنتی دانسته بودند.
ده روز قبل از این، در 30 مهر 92 برای اولین بار وقتی وزیر فرهنگ و ارشاد در حاشیه مراسم رونمایی از نهج‌البلاغه مطلا در خصوص عملکرد معاونت هنری به دلیل اعطای مجوز به کنسرت های تک خوانی زنان مورد سئوال قرار گرفت، از سیاست جدید وزارت ارشاد که جماعتی آن را شکستن تابوی 35 ساله می نامیدند، حمایت کرد و گفت: "هر کس در اظهار نظر شخصی خود در این باره آزاد است اما نظر واحدی حتی بین مراجع تقلید هم در این زمینه وجود ندارد. بعضی از مراجع تقلید گفته‌اند: تک‌خوانی خانم‌ها اگر موجب مفسده نباشد ایرادی ندارد و الان هم بین مراجع هم نظر واحدی درباره تک خوانی خانم‌ها وجود ندارد."
وزیر ارشاد باید پاسخ دهد که آیا برنامه ای که با مجوز ارشاد با این کیفیت برگزار می شود، موجب مفسده نیست؟
وزیر ارشاد در طول 100 روز اول کاری دولت یازدهم، بیش از پنج بار درباره تک خوانی زنان اظهار نظر کرد و هر بار اختلاف فتوای علما را بهانه اعطای مجوزش به این جلسات کرد. هر چند این رفتار وی با تذکر و اخطار علمای معظم حوزه علمیه مواجه شد اما سئوال مهم از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که آیا مهمترین معضل هنری کشور، خوانندگی خانم ها بوده است؟ آیا غیر از مهدیه محمد خانی هم خواننده زن داریم؟ اگر داریم آیا کیفیت مجالس آنها غیر از مهدیه محمد خانی است؟
آیا در 35 سال گذشته، کسی از اختلاف فتوای مراجع در این باره خبر نداشت و وزیر ارشاد دولت یازدهم تنها کسی بود که آن را کشف کرد؟ آیا بیان نصف و نیمه فتوای علما بدون دقت در ظرایف فقهی آن، نمی تواند مفسد انگیز باشد؟ آیا انجام مقدمه حلال اگر موجب مفسده شود، جایز است؟
آیا در برگزاری جلسات خوانندگی زنان با کیفیتی که در تصاویر پیوست ملاحظه کردید، شروطی که مراجع و علمایی که قائل به حلیت آن هستند، رعایت می شود؟ آیا حضور خواننده زن با چنین کیفیتی به جلسه لهو و لعب شبیه نیست و موجب مفسده نمی شود؟ آیا مفسده حضور بانوان در ورزشگاه – که آن هم محل اختلاف علماست – بیشتر است یا خوانندگی زنان به این شکلی که در حال حاضر با مجوز ارشاد در حال اجرا است؟
در مورد گوش دادن به صدای خواننده زن برای مردان، همه مراجع معتقدند که اگر به شکل غنا یا مفسده انگیز یا مناسب جلسات لهو و لعب باشد، جایز نیست. در غیر این صورت اما دو دیدگاه فقهی وجود دارد؛ برخی از مراجع این امر را به خودی خود حرام نمی دانند؛ مثلا امام خمینی در پاسخ به سؤالی در زمینه تک خوانی زن به صورت آواز سرود، اینگونه فرموده اند: «مجرد صوت زن نامحرم حرام نیست و استماع صدای زن فی نفسه منعی ندارد ولی اگر به ملاحظه وضع خاص خواننده در حال خواندن، یا وضع خاص مجلس و محل خوانندگی، یا به ملاحظه مضامین موضوعی که خوانده می شود، از مصادیق خوانندگی مطرب لهوی به حساب آید و یا مستلزم مفاسدی باشد، جایز نیست.»
و امام خامنه ای معتقدند: اگر صداى زن (چه به صورت تک خوانی و یا همخوانی با زنان و یا با مردان ) به صورت غنا نباشد و گوش دادن به صداى او هم به قصد لذت و ریبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتّب نگردد، اشکال ندارد. اگر مفسده داشته باشد و یا تحریک شهوت بکند، جایز نیست.
همچنین آیت الله العظمی سیستانی نیز در بخشی از پرسش و پاسخ سایت خود آورده اند که: "سؤال: آیا گوش دادن به صداى خوانندگى زن در حالى که محتواى آن اصلا فاسد نیست مثلا اشعار مولوى و یا حافظ و یا ... که کاملا از نظر فساد در امان هستند و فقط خواننده آن زن است چه اشکالى دارد؟ پاسخ: اگر با تلذذ شهوى باشد حرام است و اگر بدون آن و آهنگ همراه آن مناسب مجالس عیاشى و خوشگذرانى باشد، باز هم حرام است."
اما برخی مراجع مطلقا حتی بدون لذت و مفسده آن را جایز نمی دانند؛ مثلا به نظر آیت الله العظمی بهجت، گوش دادن به آواز زن خواننده بنابر احتیاط واجب جایز نیست، هرچند قصد ریبه و لذت نباشد. یا آیت الله العظمی فاضل فرموده اند: «گوش فرا دادن به خواننده زن، جایز نیست» و بعضی دیگر از فقهاء مانند آیت الله العظمی مکارم شیرازی هم گفته اند که حتی در شب عروسی هم برای زنان، آوازه خوانی جایز نیست.
وزیر ارشاد در پرتو سیاست های جدیدش با نگاه ناقص به فتوای علما به شکل ناخواسته، بازار خوانندگان زیرزمینی را گرم کرده است و عملا نظرات ایشان به تایید مجالس امثال این خواننده و مجالس وی – که نمونه ای از تصاویرش پیوست گردیده - ختم شده است!
چطور وزیر ارشاد در خصوص خوانندگی زنان اختلاف فتوای مراجع را بهانه می کند اما در برخورد با روزنامه هتاک بهار که امامت امیرالمومنین(ع) را در شب عید غدیر زیر سئوال برد و غدیر را انکار کرد و مراجع عظام تقلید و مومنین کشور بالاتفاق برخورد با این هتاکی را ضروری می دانستند، در برابر توقیف این روزنامه هتاک اظهار تأسف کرد و وعده داد که جلوی روند برخورد با مطبوعات متخلف را می گیرد؟
به نظر می رسد منطق نمایندگان مجلس در کارت زرد به وزیر ارشاد، کاملا روشن بوده و از بی تفاوتی این وزارتخانه به ترویج اباحی گری در عرصه فرهنگ منبعث شده است، اما نکته مهم آن است که آیا منظور رئیس محترم جمهور از اینکه اعلام کرده اند کارت زرد را برای دولت نگرانی نمیدانند و به امثال آقای جنتی افتخار می‌کنند، این است که دولت عامدانه قرار است نسبت به این شیوه و ترویج اباحی گری در عرصه فرهنگ بی تفاوت باشد و قرار است با منتقدین این منش با ابزار توقیف نشریه رفتار کند، که اگر این چنین باشد این یک زنگ خطر جدی برای عرصه فرهنگ کشور خواهد بود و البته جریانات منتقد را نیز به دقت و تذکر و واکنش جدی تر و قانونی به رویه فرهنگی دولت مصمم خواهد کرد.
